Het is donderdagavond, na een aantal warme dagen is de buitentemperatuur aardig gedaald, maar binnen is het nog warm. De voorafgaande zwoele dagen zijn duidelijk voelbaar in de ruimtes in huis. Ik loop mijn praktijkruimte binnen, steek een paar kaarsjes aan en ga zitten in mijn favoriete stoel voor het raam. Ik heb nog een paar minuten voordat mijn klant Peter voor de deur zal staan.
Dit zijn altijd de meest waardevolle minuutjes. Ik ga zitten, sluit mijn ogen en ik stem af op wat er komen gaat. In stilte, dichtbij mezelf komen en voelen wat er is en mag ontstaan.
“Zeg het maar, je mag hier alles zeggen.“
De bel gaat, ik sta op en heet Peter welkom. Na een kop koffie te hebben ingeschonken en even over koetjes en kalfjes te hebben gepraat ontstaat er een stilte.
Stilte, voor veel mensen een onwennige en ongemakkelijke situatie. In het verleden vond ik het ook vaak onprettig, ik werd er nerveus van. Ik doorbrak de stiltes dan ook vaak door het gesprek te beginnen. Inmiddels weet ik dat stilte zo’n mooi, waardevol en krachtig middel is. Tijdens een stilte borrelt er van alles op. Gedachten schieten door het hoofd, gevoelens steken de kop op, worden voelbaar in het lichaam en roepen luid om aandacht, maar is vaak nog moeilijk om te horen, laat staan te voelen.
Ook bij Peter zie en voel ik het gebeuren. Hij kijkt naar beneden, wriemelt ongemakkelijk met zijn vingers, begint te lachen en kijkt mij uiteindelijk vragend aan.
Ik blijf stil en zie hem ongemakkelijker worden, mijn waarneming, ik benoem wat ik zie en vraag hem wat er gebeurt. Eerst niets, zijn hand gaat naar zijn mond, ik zie zijn vinger zijn mond afsluiten.
“Zeg het maar, je mag hier alles zeggen,” met deze woorden hoop ik een aanmoediging te geven.
De slapende vulkaan
Soms moet alles eerst flink losgeschud worden en een stem krijgen voordat er doorbraken kunnen zijn. Als een slapende vulkaan.
De volgende prachtige omschrijving vond ik op het Internet:
“Een slapende vulkaan is een vulkaan die op dit moment niet actief is maar dat in de toekomst weer kan worden. Ze zijn vaak alleen maar even een dutje aan het doen. Hoewel vulkanen die al langer dan duizend jaar geen activiteit vertonen door de meeste mensen als veilig worden beschouwd, hoeft dit helemaal niet het geval te zijn. Maar stel dat ze wakker worden – wat kunnen we dan van ze verwachten? Om daar iets over te kunnen zeggen zal je eerst moeten weten wat de vulkanen deden voor ze hun rustperiode in gingen” (Marlies ten Voorde 2014, Kennislink)
Ik heb het idee dat de gesprekken nergens toe leiden.
Dan komt langzaam het hoge woord eruit, hij voelt zich onzeker en wil weten waar dit vandaan komt. Verder heeft hij het gevoel dat onze gesprekken nergens toe leiden. Nu val ik stil. Ik merk dat er bij deze opmerking ook wat bij mij gebeurt: het stemmetje: “zie je wel, je doet het niet goed ” dient zich aan. Ik laat het er een moment zijn, voel dat mijn buik samenkrimpt en haal diep adem. ‘Dit is mijn stukje en dat mag er ook zijn’ zeg ik tegen mezelf. Vrijwel gelijk merk ik dat ik ruimte krijg en kijk Peter aan. Ik stem weer af op hem en het gesprek en ik geef terug dat ik hoor wat hij zegt en dat begrijp.
“Je weet ook niet altijd waartoe iets leidt, ook ik weet dat niet”
Net als een slapende vulkaan, borrelen gevoelens en emoties af en toe op en de uitbarsting blijft dreigend aanwezig. Wanneer zal hij weer tot uitbarsting komen? Wat zal er dan gebeuren? Hoe zal ik reageren? Wat zal ik zeggen? Wat zal ik doen? Kan ik het wel aan? Dat zijn de vragen die rondgaan in het hoofd van Peter. Herkenbare vragen die wij mogelijk allemaal kennen in een vergelijkbare situatie. Het onverwachte, het niet weten wat er komen gaat is mogelijk de ergst aanwezige angst die er kan zijn. Je kunt er alleen achter komen door het aan te gaan, te luisteren, te voelen en dat wat er komt een stem geven.
Wanneer je je eigen slapende vulkaan erkent, het een stem geeft en gecontroleerd laat uitbarsten zal er ruimte ontstaan. Ruimte om te zijn, volledig aanwezig te zijn in dit moment en je vrij te voelen. Daarnaast vertrouwen hebben in je eigen veerkracht, de mogelijkheid om voor dat moment de best mogelijke keuze te maken en de juiste woorden vinden om jouw innerlijk vulkaan een stem te geven.
Na het gesprek lijkt Peter opgelucht. Hij ziet nu wat hij in bepaalde situaties doet om te voorkomen dat de vulkaan tot uitbarsting komt. Uit angst voor wat er zal gaan gebeuren. Door zijn gevoel uit te spreken ervaart hij meer rust in zijn lichaam en durft hij na lang zwijgen zijn stem te gebruiken.
Nu is het zaak om dit in de praktijk te brengen en een volgende stap te zetten waar ik hem graag in begeleid. De eerste, belangrijke stap is gezet…de slapende vulkaan is wakker geworden en begint voorzichtig te fluisteren.